İstanbul’da Sarıyer Santa Maria Kilisesi’nde dün bir kişinin hayatını kaybettiği silahlı saldırı, İtalyan basınında geniş analiz ve yorumlarla yer aldı. Türkiye’de daha önce öldürülen Katolik rahipleri hatırlatan İtalyan basını, Hıristiyan toplumunun kaygılarına dikkat çekti.
Ülkenin en büyük gazetesi Corriere della Sera Haberi ön sayfasında “İtalyan kilisesine saldırı. İstanbul’da terör ve bir ölü” başlığıyla verdi. Saldırıyı IŞİD’in üstlendiğini vurgulayan gazete, iki kişinin gözaltına alındığını da yazdı.
Corriere della Sera’nın ön sayfasında Katolik derneği Sant’Egidio’nun kurucusu Andrea Riccardi tarafından yazılan bir analize de yer verildi. Riccardi’nin makalesi “Katolik azınlık ve dini şiddet çağına dönme korkusu” başlığıyla yayımlandı.
Riccardi, Gazze’de yaşananların “düşmanlıkları körüklemiş olabileceğine” dikkat çekerek şunları yazdı:
“Hıristiyan Türkleri Avrupalı veya Amerikalılarla özdeşleştirmek saçma olsa da, ‘küresel nefretin’ basitleştirilmesi onların oyunuyla kolaylaştırılıyor. Bu ilk kez yaşanan bir durum değil. Savaşların damgasını vurduğu bir dünyada, saçma sapan görülenlere karşı nefret büyüyor. Az sayıda inananın olduğu küçük bir topluluk söz konusu olduğunda, düşmanın ileri karakolları haline gelir.” Bir kilise olsa bile.
“Hıristiyanların huzuru yok. Türkiye’de zaman zaman kilisenin kapısına kimin girdiğine endişeyle baktıklarını fark ettim. Dünyanın bazı yerlerinde pazar günü ayin yapmak riskli.”
Corriere della Sera, Türkiye’deki Katolik Kilisesi’nin en üst düzey yetkililerinden Anadolu Apostolik Vekili Piskopos Paolo Bizzeti ile de röportaj yaptı. 2010 yılında İskenderun’da öldürülen Luigi Padovese’nin yerine 2015 yılında atanan Bizzeti, dünkü saldırıyla ilgili şöyle konuştu:
“Nedenleri hâlâ belirsiz, ancak bir kiliseye düzenlenen saldırının ciddi olduğu ve Orta Doğu’da yıllardır hoşgörüsüzlük ve ayrılıkçılık ateşini körüklediği gerçeği ortada.”
Saldırının beklenen bir şey olup olmadığı sorusuna Bizzeti şöyle yanıt verdi:
“Piskoposluk dönemimin başında ciddi riskler vardı. Son yıllarda Türkiye’de durum tam anlamıyla barışçıl olmasa da aslında biraz sakinleşti. Ancak daha geniş bir bağlamda bakarsak, Hiç şüphe yok ki, tüm bölgeyi etkileyen şiddet dalgası etkilerini gösterecektir. Şiddet şiddeti doğurur ve bir süre sonra istisnasız herkes etki eder.”
Gazetenin sorusu: “Laikliğin aşınması Hıristiyanların günlük yaşamını kötüleştirdi mi?” Bizzeti, sorulduğunda Türkiye’de ‘din özgürlüğünden ziyade ibadet özgürlüğü’ olduğunu ifade etti. Ayasofya’nın camiye çevrilmesi gibi hareketler ve bu tartışmaların etkisi hakkında da şunları söyledi:
“Mevcut hükümetin bir dizi talebi iyi bir diyalogla karşılamaya çalıştığını söylemeliyim. Ancak şu da bir gerçek ki Türkiye’de toplumun bir kesimi daha fazla özgürlük ve çoğulculuk isterken, bir kesiminin köktendinci bir dini eğilime sahip olduğu da bir gerçek. ve daha güçlü bir zorunluluk İslamlaşmayı isteyenlerin sayısı az değil.
“Çoğulculuk ve gerçek din özgürlüğü, olumsuz yan etkilerin önüne geçer. Alevi körüklemek, zayıf ve istikrarsızların İstanbul’dakine benzer eylemler yaptığı bir ortam yaratır.
Savaşın ve İslamofobinin etkisi
Il Messaggero Gazete ayrıca İstanbul Katolik Kilisesi’nin Apostolik Vekili Piskopos Massimiliano Palinuro ile de röportaj yaptı. Röportaj “Bunlar Avrupa’daki savaşın ve İslamofobinin zehirli meyveleridir” başlığıyla yayımlandı.
“Maalesef Gazze’deki savaşla birlikte havalar çok ısındı” diyen Palinuro, İstanbul saldırısıyla ilgili henüz net bilgilere sahip olmasalar da kapsamlı bir analiz yapılabileceğini söyledi:
“Bir yanda Ortadoğu alevler içinde, bu bir detay değil. Öte yandan Avrupa’da son yıllarda İslamofobi arttı. Bu iki faktör birleşince zarar veriyor. Ortaya çıkan her İslamofobik eylem Batı’da Müslümanlara yönelik hoşgörüsüzlüğün bölgemizde büyük yansımaları var.Meydanlarda Kur’an-ı Kerim’in yakılması, uygunsuz karikatürlerin yayınlanması veya inançlarına aykırı diğer olaylar… Yankısını açıklamak zor. Batı’da Müslümanların çoğunlukta olduğu yerlerde bazı İslamofobik ifadelerin var olduğu görülüyor.
Kilisenin İtalya ile bağlantısı
Gazete, İtalyan din adamı Palinuro’ya da şu soruyu sordu: “Cinayetin bir İtalyan kilisesinde işlenmiş olması, İtalya’nın radikal İslam’ın hedefi olduğu anlamına mı geliyor?” Palinuro bu soruyu yanıtlarken söz konusu kilisenin İtalya ile doğrudan bir bağlantısının olmadığını da vurguladı:
“Hayır, bununla hiçbir ilgisi yok. Kesinlikle reddediyorum. Ayrıca bu kilise İtalyan olarak tanımlanıyor ama aslında İtalya ile hiçbir ilgisi yok. Evet, bir zamanlar İtalyan rahipler tarafından kurulmuştu ama bugün öyle. Romanyalı rahipler tarafından yönetiliyor.”
Palinuro ayrıca böyle bir saldırıyı beklemediklerini, bu olaydan sonra tüm Hıristiyan topluluklarda kaygının artmasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı. “Geçmişte Türkiye’nin Anadolu gibi başka yerlerinde de korkunç olaylar yaşandı” diyen Palinuro, “Ama açık, uluslararası, kozmopolit, misafirperver, çoğulcu bir şehir olan İstanbul’da böyle bir şey yaşanmadı.”
Yerel seçim vurgusu
LaStampa Gazete haberi “İstanbul’da İtalyan kilisesine saldırı: Bir ölü. İki saldırgan yakalandı” manşetiyle duyurdu. Haberde, “Saldırı kabusu 6 yıl sonra Türkiye’ye geri döndü.” Gazete, “Mart ayı sonunda Türkiye’de yapılacak yerel seçimler dikkate alındığında güvenlik konusunun yeniden gündeme gelebileceğini” yazdı.
Libero, “IŞİD kendisini İstanbul’da ayin sırasında öldürdü” manşetini kullanarak, alt başlığında “Türkiye’deki Hıristiyanlar, özellikle de Katolikler bir kez daha saldırı altında” dedi.
Gazete, ‘inanç şehitleri’ olarak nitelendirdiği İtalyan rahip Andrea Santoro’nun 2006 yılında Trabzon’da, Monsenyör Luigi Padovese’nin ise 2010 yılında İskenderun’da öldürüldüğünü hatırlattı. Haberde, “Geçen ay Türk polisi tutuklandı. Otuz civarında şüpheli IŞİD üyesi ‘İstanbul’daki kilise ve sinagoglara saldırı planı hazırlamakla’ suçlanıyor.”
Il Giornale saldırının İtalyan tarafında yarattığı tedirginliğe odaklanan bir haber de yayınladı. İtalyan hükümetinin ‘Batı’nın ibadethanelerde hedef alınmasından’ endişe duyduğunu yazdı.
